Antyoksydacja – dlaczego jest tak ważna

 

Antyoksydacja to proces, który odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia skóry oraz całego organizmu. Ma ona na celu neutralizowanie szkodliwego wpływu tzw. wolnych rodników – reaktywnych cząsteczek, które codziennie powstają w naszym organizmie.

Są one niezbędne dla wielu procesów biologicznych, jednocześnie – jeśli jest ich zbyt dużo - mogą być niebezpieczne m.in. dla układu krążenia. Co istotne znacząco przyspieszają też proces starzenia. A zatem antyoksydacja to konieczność dla zdrowia i młodego wyglądu skóry.

Antyoksydanty - strażnicy naszego zamku

Aby lepiej zrozumieć działanie wolnych rodników wyobraźmy sobie, że nasz organizm to zamek z cegieł. Cegły to nasze komórki, które są odpowiedzialne za różne funkcje życiowe. Wolne rodniki to kamienie rzucane w ten zamek, które mogą uszkodzić cegły i sprawić, że cały zamek zacznie się rozpadać. Antyoksydanty pełnią rolę strażników, którzy stoją na straży zamku i usuwają kamienie, zanim zdążą wyrządzić jakąkolwiek szkodę. Dzięki nim zamek (nasze ciało) pozostaje w dobrym stanie, a procesy starzenia oraz uszkodzenia komórek są opóźnione.

Skąd się biorą wolne rodniki

Wolne rodniki powstają w organizmach w wyniku różnych reakcji chemicznych, zarówno naturalnych, jak i pod wpływem czynników zewnętrznych. Do najważniejszych źródeł ich powstawania należą:

• Zanieczyszczenie środowiska –chemikalia obecne w powietrzu, pyły, spaliny, smog, dym tytoniowy oraz inne toksyny mogą prowadzić do wzrostu liczby wolnych rodników;
• Promieniowanie UV – długotrwała ekspozycja na słońce, a szczególnie promieniowanie UV, powoduje rozpad cząsteczek w skórze, w tym wodzie i tłuszczach, generując wolne rodniki;
• Stres – nadmierne stresy, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, także sprzyjają tworzeniu się tych reaktywnych cząsteczek;
• Niezdrowa dieta – nadmiar tłuszczów trans, cukrów, a także zanieczyszczenia żywności;
• Intensywne ćwiczenia fizyczne – długotrwały wysiłek fizyczny bez odpowiedniego odpoczynku może powodować wzrost liczby wolnych rodników.

Zjawisko stresu oksydacyjnego

Stres oksydacyjny to stan, w którym wolne rodniki w organizmie występują w nadmiarze i zaczynają wywoływać uszkodzenia w komórkach. Dzieje się to, gdy nie ma wystarczającej ilości antyoksydantów, które mogłyby neutralizować te reaktywne cząsteczki. W efekcie:

• Uszkodzenia białek mogą prowadzić do utraty funkcji enzymów i innych ważnych białek.
• Uszkodzenia lipidów w błonach komórkowych mogą powodować utratę ich integralności, co z kolei może prowadzić do śmierci komórek.
• Uszkodzenie DNA może prowadzić do mutacji i, w dłuższej perspektywie, do rozwoju chorób nowotworowych.

W wyniku stresu oksydacyjnego skóra może zacząć przedwcześnie się starzeć, pojawiają się zmarszczki, przebarwienia, utrata jędrności i elastyczności.

Gdy wolne rodniki „sparują” się z innymi cząsteczkami, takimi jak kolagen czy inne składniki skóry, dochodzi do  reakcji oksydacyjnej, która może powodować uszkodzenia tych cząsteczek.

Skutki długotrwałego uszkodzenia przez wolne rodniki:

• Przyspieszenie starzenia – wiązania w kolagenie stają się słabsze, skóra traci swoją sprężystość, a procesy regeneracyjne spowalniają.
• Powstawanie zmarszczek – wolne rodniki przyczyniają się do zmiany struktury kolagenu, co prowadzi do sztywniejszych włókien kolagenowych i głębszych zmarszczek.
• Zwiększenie ryzyka stanów zapalnych – wolne rodniki mogą także powodować stan zapalny, który osłabia funkcjonowanie skóry, a w konsekwencji prowadzi do problemów takich jak trądzik, egzema czy inne choroby skórne.

Nie mamy możliwości odcięcia się od wolnych rodników. Ale możemy je dość prosto neutralizować, tak by pozostawały w organizmie tylko w niezbędnej ilości.  Temu właśnie służy antyoksydacja i antyoksydanty, które odgrywają kluczową rolę w ochronie organizmu przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Stabilizują je i zapobiegają ich reaktywności. Dzięki temu pomagają zapobiegać uszkodzeniom komórek i tkanek, a także wspomagają procesy naprawcze w organizmie.

Gdzie znajdziemy antyoksydanty?  

W środowisku mamy sporo naturalnych przeciwutleniaczy. Występują np. w wielu produktach spożywczych:

•  owocach: aronia, porzeczki, borówki, jagody, truskawki, żurawina, granat, brzoskwinie, jabłka, śliwki cytrusy;
• warzywach: zielone kapustne, czosnek, szparagi, rzodkiewka, jarmuż, kapusta czerwona, szpinak, papryka, pietruszka, warzywa strączkowe, pomidory, marchew, ćwikła (niektóre warzywa jemy surowe, inne w postaci gotowanej);
• orzechach włoskich, pestkach dyni, sezamie, nasionach roślin strączkowych;
• przyprawach: curry, kurkuma, cynamon, tymianek, majeranek, oregano.

W kosmetyce również wykorzystywane są substancje o działaniu antyoksydacyjnym, takie jak witamina C, witamina E, resweratrol, zielona herbata czy koenzym Q10. Regularne stosowanie kosmetyków z antyoksydantami wspomaga ochronę skóry przed działaniem wolnych rodników i zapobiega procesom jej starzenia.

Korzyści stosowania antyoksydantów w pielęgnacji skóry

1. Ochrona przed starzeniem. Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, które przyspieszają procesy starzenia, redukując zmarszczki, przebarwieniami utratę jędrności skóry.

2. Poprawa kolorytu skóry. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym, skóra staje się bardziej promienna i zdrowa, a także odzyskuje równomierny koloryt.

3. Ochrona przed działaniem wolnych rodników. Dzięki antyoksydacji ilość wolnych rodników w organizmie pozostaje na właściwym poziomie - potrzebnym do prawidłowego funkcjonowania.  

Składniki antyoksydacyjne w kosmetykach – czego szukać w składzie

1. Witamina C. Potężny antyoksydant, który chroni skórę przed działaniem wolnych rodników, wspomaga produkcję kolagenu i rozjaśnia cerę.

2. Witamina E. Znana jako „witamina młodości”, która chroni komórki skóry przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i spowalnia procesy starzenia.

3. Kwas ferulowy. Naturalny antyoksydant stosowany w kosmetykach, który wspomaga działanie innych składników aktywnych (np. witaminy C i E).

4. Koenzym Q10. Wspomaga produkcję energii w komórkach, poprawia elastyczność skóry i redukuje zmarszczki.

5. Resweratrol. Silny antyoksydant pochodzący z winogron i jagód, który chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieni UV oraz zapobiega powstawaniu zmarszczek.

6. Zielona herbata. Zawiera katechiny, które mają silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Pomaga w ochronie skóry przed promieniowaniem UV i zanieczyszczeniami.

Czym się kierować przy wyborze produktów antyoksydacyjnych

1. Rodzaj skóry – dla skóry wrażliwej warto wybierać kosmetyki z łagodnymi antyoksydantami (np. witamina E, wąkrota azjatycka), które nie będą jej podrażniały.
2. Konsystencja kosmetyku – wybierz formułę dostosowaną do swojej skóry. Dla skóry suchej idealne będą serum i oleje, a dla skóry tłustej – żele z antyoksydantami.
3. SPF i antyoksydanty – produkty z ochroną przeciwsłoneczną w połączeniu z antyoksydantami stanowią doskonałą barierę przed szkodliwym wpływem promieni UV. Bez kremu z filtrem nie wychodzimy z domu przez cały rok.
4. Regularność stosowania – pamiętaj, że skuteczność antyoksydantów zależy od ich regularnego stosowania.

Podsumowanie – jak ważna jest antyoksydacja?

Antyoksydacja jest kluczowym procesem, który pomaga chronić organizm i skórę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Dzięki antyoksydantom, które neutralizują te szkodliwe cząsteczki, możliwe jest opóźnienie procesów starzenia skóry oraz zapobieganie problemom zdrowotnym. Warto więc włączyć produkty o działaniu antyoksydacyjnym do codziennej pielęgnacji skóry, wybierając odpowiednie składniki i dbając o zdrowy styl życia.

Antyoksydacja nie dotyczy tylko pielęgnacji skóry, ale także ogólnego zdrowia. Dietetyka, suplementacja i zdrowy styl życia mają kluczowe znaczenie w utrzymaniu równowagi oksydacyjnej w organizmie. Regularne spożywanie pokarmów bogatych w antyoksydanty i unikanie czynników ryzyka (takich jak palenie tytoniu czy nadmierna ekspozycja na słońce) mogą pomóc w ochronie przed stresem oksydacyjnym i związanymi z nim problemami zdrowotnymi.